Bir Zaha Hadid Tasarımı
Bu yazımızda çok yakın bir zamanda #sofosdostları ile gittiğimiz Haydar Aliyev Kültür Merkezi’ni sizlerle paylaşmak istiyoruz.
Haydar Aliyev Kültür Merkezi ismini 1969-2003 yılları arasında Azerbaycan’a liderlik yapan Haydar Aliyev’den alır. Ülkenin en önemli ve prestijli yapılarından biri olan bu kültür merkezinin tasarımı için 2007’de bir yarışma düzenlenir. Yarışmayı Irak asıllı İngiliz vatandaşı, ünlü mimar Zaha Hadid kazanır. Zaha Hadid kültür merkezini tasarlarken Bakü’de yaygın olan katı ve anıtsal Sovyet mimarisinden ziyade akışkan görünümü ile Azeri kültürünün geleceğe bakan iyimserliğini ifade etmeyi amaçlar.
Dik açılı kenarların organik ve akışkan bir çözümlemesine sahip Haydar Aliyev Kültür Merkezi, çelik uzay kafes iskelet sisteminin betonarme taşıyıcılar ile bütünleşmesi sonucunda ayakta durur. Aslında bölge mimarisinde bu akışkanlık yeni değildir. İslam mimarisine baktığımız zaman kaligrafi ve süsleme desenleri duvarlardan tavanlara, tavanlardan kubbelere akarak kesintisiz bir ilişki içerisindedir. Bu sayede mimari unsurlar ile içinde bulundukları zemin arasındaki ayrım bulanıklaşır.
Dekonstrüktivist akımın en başarılı temsilcilerinden biri olan Zaha Hadid, iç mekanda da dış cephe kurgusunu devam ettirir. Ziyaretçilerin akışkanlığı deneyimlemesi için kolonsuz ve büyük ölçekli alanlar inşa edilir. Bu deneyim için aydınlatma da önemli bir yer tutar. Gün boyunca binanın hacmi, ışığı yansıtarak kültür merkezinin görünümünü günün saatine ve bakış açısına göre değiştirir.
Bakü’nün kentsel dokusunun bir parçası olarak şehre entegre edilen Haydar Aliyev Kültür Merkezi, herkes tarafından erişilebilir olmasıyla da kent kültürü açısından değerli bir unsurdur.