1982 yılında sünger dalgıcı olan Mehmed Çakır tarafından keşfedilen Uluburun Batığı, MÖ 14. yüzyıla tarihlenir ve dünyadaki en eski açık deniz gemisidir.

Geminin tahmin edilen iki rotası vardır. Bunlardan biri ve en kuvvetli ihtimal olanı Suriye – Filistin kıyılarından Ege’ye, diğeri ise Kıbrıs’tan Ege’ye doğru çizilen rotadır. Kenan bölgesinden yola çıkıp Kıbrıs’tan bakır aldığı düşünülen gemi Uluburun civarında şiddetli rüzgar nedeni ile karaya sürüklenip batar.

Yaklaşık 45 m derinlikte yürütülen çalışmalar bu güne kadar yapılan ender kazılardandır. Bulunan enkazdan anlaşıldığı üzere gemi, Lübnan sedirinden, 15 metre uzunluğunda ve 5 metre eninde inşa edilir.

Geminin önce dış yüzeyi inşa edilip, sonradan içine iskelet eklenir. Bu teknikle yüzdürülen gemilere Uluburun’dan önce Eski Mısır’da rastlarız. Ayrıca kaplama tahtaları ‘geçme yöntemi’ ile birleştirilir. Bu teknik Uluburun’dan 1000 sene sonra Yunan-Roma gemilerinde de kullanılır.

Pekiyi MÖ 14. yüzyılda yola çıkan bu gemi neler taşıyordu?

Batığın toplam yükünün 20 ton olduğu tahmin edilmekle beraber 10 ton bakır ingot ve 1 ton kalay geminin ana yükünü oluşturur. Geminin taşıdığı diğer yüklerin arasında cam ticaretine en büyük kanıtlardan sayılan 175 cam külçe bulunur ve bunlar bilinen en eski cam külçelerdir. Kobalt mavisi camların kimyasal bileşimi ile Mısır ve Miken kökenli cam işleri eşleşir. Kenan kavanozları, Menengiç reçineleri, mücevherler, silahlar, besin maddeleri, fil dişleri, Baltık kökenli kehribar boncuklar ve Kıbrıs seramikleri ile Amarna mektuplarında listelenen birçok kraliyet armağanı geminin yüklerini oluşturur. Ayrıca gemi yükünü boşalttıktan sonra dengesini kaybetmemek için 24 adet taştan çapa taşır. Bu taş türü, genellikle Suriye-Filistin topraklarındaki tapınaklarda ve Kıbrıs’ta yapı malzemesi olarak kulanılır.