Racastan’ın Hikaye Anlatma Geleneği: Kavad
Bu haftaki Çağanoz’da sizlere Hindistan’ın binlerce yıllık hikaye anlatma geleneğinin en etkileyici örneklerinden biri olan, Racastan bölgesine özgü Kavad sanatından bahsetmek istiyoruz. Kavad; üzerinde tanrı ve tanrıçalar, yerel kahramanlar, azizler ve hayırseverlerin resmedildiği menteşeli panellerden oluşan taşınabilir ahşap bir tapınaktır.
Yüzyıllardır “kavadiya bhatt” olarak bilinen gezgin rahipler, Kavadlarını omuzlarında taşıyarak dinleyicilerin evlerine gider, panelleri tek tek açarak hikayelerini anlatırdı. Her panel açıldıkça dinleyicinin merakı artar; en sonda ise Rama, eşi Sita ve kardeşi Laxman’ın büyüleyici tasviri ortaya çıkardı.
Kavad geleneği yaklaşık 400 yıl önce Udaipur yakınlarındaki Bhilwara bölgesinde yer alan Bassi köyünde “Kumawat” ustaları tarafından başlatılır. Efsaneye göre bu gelenek, mitolojik karakter Shravan’ın trajik hikayesinden doğar.
Başlangıçta hikayeler kumaş üzerine işlenirken zamanla ahşap kutulara geçilir. Kavadlar mango veya Selam ağacından “Sutar” ya da “Jangid” toplulukları tarafından yapılır, ardından “chitrakar” adındaki ustalar doğal boyalarla sahneleri renklendirirdi. Geleneksel Kavadların zemin rengi kırmızı olsa da günümüzde sarı, yeşil, mavi gibi farklı tonlar da kullanılmaktadır.
Kavad sanatı, 2014’te Ulusal Ödül kazanmış Satyanarayan Suthar gibi ustalar tarafından sürdürülür. Suthar, geleneksel teknikleri uygulamaya devam ederken eserlerinde zaman zaman yeni konular ve farklı renkler kullanarak bu köklü sanata güncel bir boyut katar.