Avrupa ressamlarının özellikle 16. yüzyıl ve sonrasındaki ünlü tabloları incelendiğinde göze en çok çarpan renklerden biri hiç şüphesiz kırmızıdır. Bugün sizlere Avrupa’daki tablolarda kullanılan canlı kırmızı rengini ve nasıl elde edildiğinin tarihçesini anlatmak istiyoruz.

Kırmızı, Eski Ahit’te günahın rengi olarak kabul edilmesine rağmen soyluların her zaman sevdiği renklerden biri olmuştur. Zenginlik ve statü sembolü olan bu rengi en canlı ve doygun haliyle elde etmek için servetler harcanır. Uzun yıllar boyunca yaygın olarak kullanılan ve en canlı renge sahip kırmızı Osmanlı İmparatorluğu’ndan geliyordu ve “Türk Kırmızısı” olarak adlandırılıyordu. Bu kırmızı, rubia bitkisinin kökünden elde edilir ve zeytinyağı ile koyun gübresi gibi diğer malzemelerle birlikte, küllü suda defalarca yıkanmayı gerektiren zorlu ve zahmetli bir süreç sonucunda üretilir.

Avrupa’nın 16. yüzyıl ve sonrası ünlü tablolarındaki canlı kırmızının sırrı, Hernán Cortés ve İspanyol istilacılarının bugünkü Meksiko Şehri olan Tenochtitlan’ın büyük pazarlarında koşinel böceğinden yapılan yoğun bir pigmenti keşfetmesiyle başlar. Meksika’nın yerli halkları, koşinel böceğini MÖ 2000 yılından itibaren kullanarak en kaliteli kırmızı pigmentleri üretmiş ve bu pigmenti hem sanatta hem de Aztek İmparatorluğu’nda haraç olarak sunulan değerli bir unsur hâline getirmiştir. Cortés, Tenochtitlan’a vardığında bu kırmızının değerini fark eder. Yazdığı mektuplarda bu zenginliği Kral V. Charles’a aktarır ve koşinel Avrupa’ya gönderilmeye başlanır. Pigment, Avrupa’da büyük ilgi görür ve hem sanat hem de tekstil sektöründe hızla kullanılmaya başlanır.

16. yüzyılın ortalarında, koşinel ticareti Avrupa’nın en kârlı sektörlerinden biri olur ve kırmızı pigment sanat eserlerinde de kendini gösterir. Barok ressamlar, koşinelin yarattığı yoğun kontrastı dramatik bir etki için kullanır. İspanyol ve Avrupalı ressamların eserlerinde, bu pigmentin parlak ve doygun kırmızısı öne çıkar. Modern döneme gelindiğinde sentetik boyalar koşinelin popülerliğini azaltır. Bugün bu kırmızı pigment çoğunlukla endüstriyel gıda boyası olarak kullanılsa da Meksika’da hala tarihi ve kültürel bağlamda önemli bir yere sahiptir.